जागरणसंवाददाता,धनबाद।धनबाद,चासऔरदेवघरनगरनिगमकेचुनावदलीयआधारपरनहींहोंगे।इसकेसाथ हीझारखंडकेसभीनगरनिकायोंकेचुनावगैरदलीयआधारपरहोंगे।इसबाबतझारखंडकी हेमंतसरकारनेबड़ाफैसलालियाहै। मंगलवारकोरांचीमेंमुख्यमंत्रीहेमंतसोरेनकीअध्यक्षतामेंहुईकैबिनेटकीबैठकमेंपूर्वकीभाजपासरकार(रघुवरदाससरकार) केफैसलेकोपलटदियागया। कैबिनेटनेनगरपालिकासंशोधनअधिनियमकोस्वीकृतिप्रदानकरदीहै।दलीयआधारकेबजायगैरदलीयआधारपरनगरनिकायोंकाचुनावकरानेकानिर्णयलियागया।अबपुरानीव्यवस्थाफिरसेलागूहोगीजो2018सेपहलेलागूथी। मेयरकाचुनावसीधेहोगा,जबकिडिप्टीमेयरकाचयनचुनेहुएवार्डपार्षदअपनेबीचसेकिसीएककोकरेंगे।
नगरपालिकासंशोधनअधिनियमसेसंबंधितप्रस्ताव
नएप्रस्तावकेअनुसारराज्यकेनगरनिकायोंमेंअबदलगतआधारपरमेयरअथवाअध्यक्षकाचुनावनहींहोगा।झारखंडकीहेमंतसोरेनसरकारनेनगरपालिकाअधिनियम-2018मेंसंशोधनकरदियाहै। पूर्वकेनियमकोअपनातेहुएसरकारनेतयकियाहैकिमेयरकाचयनदलगतआधारकेबगैरहोगा।मतलबयहकिउम्मीदवारोंकोपार्टीकासिंबलनहींमिलेगा।इसीप्रकारडिप्टीमेयरअथवाउपाध्यक्षकाचुनावसीधेनहींहोगाबल्किनिर्वाचितवार्डपार्षदोंकेबीचसेकिसीएककाचयनवार्डपार्षदहीकरेंगे।वार्डपार्षदोंकानिर्वाचनहोनेकेबादइसकेलिएअलगसेतिथिनिर्धारितकरचुनावकरायाजाएगा।
राज्यसरकारकेपासहोगीमेयरकोहटानेकीशक्ति
संशोधितएक्टकेअनुसारअगरमेयरअथवाअध्यक्षलगातारतीनसेअधिकबैठकोंमेंबिनापर्याप्तकारणकेअनुपस्थतरहतेहैंअथवाजानबूझकरअपनेकर्तव्योंकीअनदेखीकरतेहैंतोउन्हेंराज्यसरकारहटासकेगी।इसकेअलावाशारीरिकयामानसिकरूपसेअक्षमहोनेकीस्थितिमेंभीअथवाकिसीआपराधिकमामलेमेंछहमाहसेअधिकफरारहोनेअथवादोषीकरारहोनेकेबादबादराज्यसरकारस्पष्टीकरणपूछेगीएवंसमुचितअवसरदेनेकेबादआदेशपारितकरहटासकेगी।एकबारहटाएगएअध्यक्षअथवामहापौरकोपूरेकार्यकालकेदौरानफिरसेअध्यक्षकेरूपमेंनिर्वाचनकीपात्रतानहींहोगी।
चुनावकीतैयारीमेंलगेराजनीतिकदलोंकोलगाझटका
हेमंतसरकारकेफैसलेसेसभीराजनीतिकदलोंकोझटकालगाहै।भाजपा,कांग्रेससमेतज्यादातरदलचुनावकीतैयारीमेंलगेथे।गैरदलीयआधारपरचुनावहोनेसेराजनीतिकदलचुनावमैदानसेबाहरहोगएहैं।नगरनिकायचुनावोंमेंराजनीतिकदलोंकीभूमिकासीमितहोजाएगी।साल2018केपहलेकीतरहनगरनिकायचुनावमेंप्रत्याशीनिर्दलखड़ेहोंगे।चुनावपरिणामआनेकेबादराजनीतिकदलोंकेलिएनतोकुछउछलनेकेलिएहोगाऔरनहीहतोत्साहितहोनेकाकारण।
इननगरनिकायोंमेंहोनेहैंचुनाव
धनबाद,चासऔरदेवघरनगरनिगमसमेत14नगरनिकायोंमेंचुनावलंबितहै।यहांमई,2020मेंहीचुनावहोनाथा,परकोरोनाकेकारणटलगया।निकायोंकेकार्यपालकपदाधिकारियोंकोनिर्वाचितपदाधिकारियोंकेदायित्वकीजिम्मेदारीदेदीगई।14में6नगरनिकायवैसेहैं,जोहालमेंबनेहैंऔरवहांपहलीबारचुनावहोनेहैं।नवसृजितनगरनिकायोंकेनामहैं-गोमिया,बड़कीसरिया,धनवार,हरिहरगंज,बचराऔरमहागामा।
2018में34निकायोंकेहुएथेचुनाव,20मेंभाजपाकीजीत
राज्यमें2018सेपहलेनगरनिकायोंकेचुनावगैरदलीयआधारपरहीहोतेथे।रघुवरसरकारकेदौरान2018मेंनगरपालिकाअधिनियममेंसंशोधनकरयहचुनावदलीयआधारपरकरानेकाफैसलालियागया।इसकेतहतनगरनिगमकेमेयर-डिप्टीमेयर,नगरपरिषदकेअध्यक्ष-उपाध्यक्षऔरनगरपंचायतकेअध्यक्ष-उपाध्यक्षपदकाचुनावदलीयआधारपरकरानेकाप्रावधानथा।2018में34नगरनिकायोंकेचुनावहुएऔर20परभाजपाकाकब्जाहोगया।कांग्रेसनेतीन,झामुमोनेतीन,आजसूनेदोनिकायोंपरकब्जाजमाया।वहींझाविमोकोदोनिकायोंमेंदोसीटेंमिलीं।दिलचस्पयहरहाकिरांची,मेदिनीनगर,हजारीबाग,गिरिडीहऔरआदित्यपुरनगरनिगमचुनावमेंमेयर-डिप्टीमेयरकेसभीपदोंपरभाजपाकाकब्जाहोगया।
कोरोनाकेकारणचुनावलंबित
8नगरनिकायोंकाकार्यकालमई,2020मेंपूराहोचुकाहै।उनमेंधनबाद,देवघर,चास,चक्रधरपुर,झुमरीतिलैया,विश्रामपुर,कोडरमाऔरमझियांवनगरनिकायशामिलहैं।कोरोनाकीपहलीलहरकेकारणमई2020मेंचुनावस्थगितकरदियागयाथा।
फैसलेकोपलटनेकीपीछेकीवजह
राजनीतिकहलकोंमेंचर्चाहैकिझारखंडमुक्तिमोर्चाकेकार्यकारीअध्यक्ष औरराज्यकेमुख्यमंत्रीहेमंतसोरेनअपनाचेहराबचानेकेलिएपूर्वकीरघुवरसरकारकेफैसलेकापलटाहै। दरअसल,झामुमोकीपकड़शहरीक्षेत्रोंमेंमजबूतनहींहै। नगरनिकायचुनावशहरीक्षेत्रमेंहोतेहैं।यहांभाजपाकादबदबाहै।चुनावपरिणामभाजपाकेपक्षमेंजानेपरसरकारकेकाम-काजकोलेकरसवालउठाए जाते।भाजपाकोहमलाकरनेकामाैकामिलता।इसलिएहेमंतसरकारनेपुरानीव्यवस्थाकोहीकायमकरनेकानिर्णयलियाहै।गैरदलीयआधारपरचुनावहोनेकेकारणकोईभीराजनीतिकदलश्रेयनहींलेसकेगी।